Prowadzenie biznesu w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej lub spółki cywilnej wiąże się już z koniecznością opłacania składki zdrowotnej w wysokości 4,9 proc. dochodu. Posiadanie spółki kapitałowej nie powoduje takich obciążeń, jednakże wypłata zysku na rzecz wspólników jest podwójnie opodatkowana. Bardzo interesującą alternatywą na gruncie nowych przepisów stają się spółka komandytowa i komandytowo akcyjna, które łączą zalety braku powiązanej z zyskiem składki zdrowotnej z de facto jednokrotnym opodatkowaniem zysku.
Spółka komandytowa, to spółka osobowa, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczeń (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona.
Do 1 stycznia 2021 r. spółki komandytowe nie były objęte podatkiem CIT. Podatnikami podatku dochodowego byli jedynie wspólnicy spółki komandytowej, którzy rozliczali podatek dochodowy w ramach przychodów osiąganych z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Obecnie spółka komandytowa jest podatnikiem CIT. Co do zasady stawka tego podatku wynosi 19 proc., jednak – analogicznie jak w przypadku spółek kapitałowych – przewidziana jest możliwość stosowania przez spółkę komandytową stawki preferencyjnej w wysokości 9 proc. Obniżoną stawkę CIT mogą zastosować spółki, których obrót w poprzednim roku podatkowym nie przekroczył 2 mln EUR brutto, a w bieżącym roku podatkowym – 2 mln EUR netto, a także rozpoczynające w danym roku podatkowym działalność (z określonymi w ustawie wyjątkami dotyczącymi niektórych działań restrukturyzacyjnych).
W przypadku wypłaty zysku wspólnikowi dochodzi więc do podwójnego opodatkowania.
Zasadniczo dochód komplementariusza z tytułu udziału w zyskach spółki komandytowej opodatkowany jest stawką w wysokości 19 proc. uzyskanego przychodu.
Jednocześnie komplementariusz korzysta z uprawnienia do pomniejszenia swojego podatku dochodowego z tego tytułu o kwotę odpowiadającą iloczynowi procentowego udziału komplementariusza w zysku spółki i podatku należnego od dochodu tej spółki za rok podatkowy, z którego przychód z tytułu udziału w zysku został uzyskany. To w praktyce powoduje, że transfer zysku do wspólnika kosztuje 19 proc., uwzględniając koszty zarówno po stronie spółki jak i wspólnika.
Dochód uzyskany przez komandytariusza z udziału w zyskach spółki komandytowej również podlega opodatkowaniu z zastosowaniem stawki 19 proc.
W przypadku wypłaty zysku na rzecz komandytariusza, inaczej niż w przypadku komplementariusza, nie znajdzie zastosowania mechanizm pomniejszenia podatku dochodowego o kwotę podatku CIT zapłaconego przez spółkę.
Obciążenia fiskalne po stronie komandytariuszy mogą być złagodzone przez przewidziany przez ustawodawcę mechanizm częściowego zwolnienia od podatku dochodowego. Zwolnieniu z podatku podlega kwota stanowiącą 50 proc. przychodów uzyskanych przez komandytariusza z tytułu udziału w zyskach w spółce komandytowej, z ograniczeniem do wysokości 60 tys. zł takich przychodów uzyskanych w roku podatkowym (odrębnie z tytułu udziału w zyskach w każdej spółce komandytowej, w jakiej podatnik jest komandytariuszem).
Przepisy przewidują jednak ograniczenia w stosowaniu omawianego zwolnienia.
Polski Ład wprowadził zmiany w składce zdrowotnej wspólników spółki komandytowej, jednakże oskładkowanie jest bardziej korzystne niż w przypadku działalności gospodarczej. Stawka składki zdrowotnej wynosi 9 proc. podstawy wyliczenia. Podstawą wyliczenia składki zdrowotnej jest kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z czwartego kwartału roku poprzedniego, ogłaszanego przez GUS. Szacuje się, że przeciętne wynagrodzenie za 4Q 2021 r. wyniesie około 5 900 zł, co oznacza, że według nowych zasad, składka zdrowotna dla wspólników spółki komandytowej wyniesie około 530 zł miesięcznie.
W spółce komandytowo-akcyjnej występuje przynajmniej dwóch wspólników – komplementariusz i akcjonariusz.
