W środę w Sejmie odbyło się posiedzenie stałej podkomisji do spraw modernizacji i rozwoju Policji, Straży Granicznej (SG), Państwowej Straży Pożarnej (PSP) i Służby Ochrony Państwa (SOP). Temat dyskusji był również związany z nową ustawą modernizacyjną, która uwzględnia m.in. cyberbezpieczeństwo telekomunikacyjne.
Udział w tym posiedzeniu wzięli:
- Dariusz Nova ‒ dyrektor departamentu teleinformatyki ministerstwa spraw wewnętrznych i administracji,
- inspektor Przemysław Więcław ‒ dyrektor biura łączności informatyki w kom. Głównej Policji,
- płk. Mariusz Kijowski ‒ dyrektor biura łączności informatyki w straży granicznej,
- płk. Michał Majek ‒ zastępca dyrektora zarządu łączności informatyki w służbie państwa,
- Kazimierz Gogacz ‒ naczelnik z państwowej straży pożarnej,
- Maria Skarzyńska ‒ naczelnik wydziału z krajowego centrum monitorowania systemu powiadamiania ratunkowego w departamencie ochrony ludności i zarządzania kryzysowego w ministerstwie spraw wewnętrznych i administracji.
Dyskusja na temat przyszłości telekomunikacji w służbach ujawniła zarówno ambitne plany inwestycyjne, jak i poważne wyzwania związane z finansowaniem, kadrami i „długiem technologicznym”. Przedstawiciel MSWiA otworzył dyskusję, podkreślając, że nieprzerwana wymiana informacji, poufność i interoperacyjność są kluczowym filarem bezpieczeństwa państwa w obliczu zagrożeń hybrydowych i militarnych. Resort sklasyfikował łączność na cztery główne kategorie, z których każda odgrywa inną rolę.
- Łączność stacjonarna: oparta na światłowodach (kręgosłupem jest sieć GovNet).
- Łączność radiowa: specjalistyczna, wykorzystywana operacyjnie.
- Łączność mobilna: wykorzystująca komercyjne sieci komórkowe.
- Łączność satelitarna: zapasowa, kluczowa w sytuacjach kryzysowych.
Kluczową inicjatywą jest powołanie Systemu Bezpiecznej Łączności Państwowej (SBŁP). Jest to bezpośrednia reakcja na krytykę ze strony NIK (Raport z 2024 r.) dotyczącą rozproszenia systemów. Podsystem radiowy, SBŁP-T (Tranking), ma bazować na istniejącej infrastrukturze Policji, która obecnie pokrywa ok. 60 proc. terytorium kraju.
Polska aktywnie uczestniczy w unijnych programach „Secure Connectivity” oraz „GOVSAT-COM”, mających na celu uniezależnienie od komercyjnych dostawców łączności satelitarnej do 2027 r.
Mimo zaawansowanych planów, MSWiA wskazało na dwa wspólne dla wszystkich służb, palące problemy: lawinowo rosnące koszty utrzymania systemów oraz braki kadrowe specjalistów IT, wynikające z niższych płac w sektorze publicznym. Policja, jako główny „dostawca technologii” dla państwa, obsługuje m.in. kluczowe systemy międzynarodowe (Schengen, SIS, Eurodac) oraz sieć OST 112. Inspektor Policji jasno wskazał na problem niedofinansowania. Choć budżet na teleinformatykę wynosi ok. 300 mln zł, brakuje 100 mln zł rocznie na samą sieć, a braki kadrowe szacowane są na 400 specjalistów.
Policja planuje:
- wdrażanie narzędzi sztucznej inteligencji (AI), obecnie wykorzystywanej szczątkowo,
- przejście na chmurę prywatną,
- wyposażenie funkcjonariuszy w 45 tys. terminali mobilnych.
Jednocześnie zgłoszono wyczerpywanie się zasobów serwerowych, co hamuje wprowadzanie nowych funkcjonalności, np. obsługę danych z kamer nasobnych.
Dla Straży Pożarnej kluczowym wyzwaniem jest integracja różnorodnych systemów łączności – stacjonarnej, mobilnej i radiowej (analogowej VHF, cyfrowej DMR i TETRA) – z siecią 100 tys. radiotelefonów Ochotniczych Straży Pożarnych (OSP). Celem jest pełne przejście na bezpieczny i szyfrowany system cyfrowy TETRA w ramach SBŁP, co ma zwiększyć bezpieczeństwo komunikacji. PSP modernizuje również wozy dowodzenia i buduje ogólnokrajowy system ostrzegania i alarmowania ludności.
Straż Graniczna koncentruje się na niezawodności systemów w kontekście presji migracyjnej. System radiowy DMR sprawdził się podczas kryzysu, obsługując ponad 1700 patroli dziennie i umożliwiając śledzenie ich położenia w czasie rzeczywistym. SG stawia na zaawansowane systemy kontroli:
- Entry-Exit System: wdrażany od października, wykorzystujący biometrię twarzy i odcisków palców cudzoziemców.
- System PNR: do analizy danych pasażerów lotniczych w walce z terroryzmem.
Wymagania SG są wysokie: niezawodność 99 proc. i czas odpowiedzi poniżej 5 sekund przy 8 mln zapytań na dobę. Podobnie jak Policja, SG wykorzystuje AI do analizy obrazu na granicy, a problem kadrowy próbuje rozwiązać, wprowadzając dodatek teleinformatyczny.
Obecnie SOP korzysta z technologii NXDN, ale w celu zwiększenia interoperacyjności z innymi służbami planuje włączenie się do trankingowego systemu SBŁP. Jako łączność zapasową stosuje rozwiązania komercyjne zabezpieczone VPN oraz łączność satelitarną w trudno dostępnych miejscach.
