Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO) Mirosław Wróblewski skierował do ministra cyfryzacji, wicepremiera Krzysztofa Gawkowskiego pismo, w którym zwraca uwagę, że uchwalone stosunkowo niedawno Prawie komunikacji elektronicznej (PKE) wymaga zmian.
Jego zdaniem wyrok TSUE (Trybunału Sprawiedliwości UE), na który się w piśmie powołuje (z 30 kwietnia 2024 r. w sprawie C-470/21) powinien doprowadzić do zmiany polskich przepisów dotyczących przetwarzania danych osobowych chronionych tajemnicą komunikacji elektronicznej. Zmiany powinny objąć zasady dostępu organów ścigania do danych objętych tajemnicą komunikacji elektronicznej uregulowane w Prawie komunikacji elektronicznej.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1a ustawy Prawo komunikacji elektronicznej przedsiębiorcy telekomunikacyjni obowiązkowo udostępniają dane uprawnionym podmiotom takim jak: Policja, Biuro Nadzoru Wewnętrznego, Straż Graniczna, Inspektorat Wewnętrzny Służby Więziennej, Służba Ochrony Państwa, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Służba Kontrwywiadu Wojskowego, Żandarmeria Wojskowa, Centralne Biuro Antykorupcyjne i Krajowa Administracja Skarbowa oraz na rzecz sądu i prokuratora, przez podmiot wskazany w postanowieniu sądu lub prokuratora (art. 43 ust. 1 pkt. 2).
Analizując treść przepisów ustawy Prawo komunikacji elektronicznej przez pryzmat wyroku TSUE z 30 kwietnia 2024 r. UODO zauważa, że nie odpowiadają one standardom wynikającym z Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, a ograniczenie tajemnicy komunikacji elektronicznej nie spełnia warunku w postaci niezbędności i proporcjonalności w społeczeństwie demokratycznym.
Trybunał wskazał w wyroku, że aby można było uznać dostęp do danych objętych tajemnicą telekomunikacyjną za niezbędny i adekwatny powinny istnieć w prawie krajowym odpowiednie gwarancje w postaci kontroli niezależnego organu mającego status osoby trzeciej w stosunku do organu ubiegającego się o dane osobowe. W demokratycznym państwie prawa zasadność pozyskania danych telekomunikacyjnych powinna być poddana kontroli sądu lub niezależnego organu administracyjnego. Kontrola przeprowadzona przez te podmioty byłaby też zgodna z zasadą pogłębiania zaufania obywateli do państwa, gdyż eliminowałaby ryzyko nieproporcjonalnej ingerencji w prawa podstawowe.
W ocenie UODO, obecny stan prawny uzasadnia wprowadzenie zmian w przepisach PKE w zakresie zasad dostępu organów ścigania do danych objętych tajemnicą telekomunikacyjną w celu zapewnienia skutecznej ochrony prawa do prywatności i prawa do ochrony danych osobowych.
