Zgodnie z postanowieniami EKŁE, która stanowi ramy regulacyjne w zakresie dostarczania sieci i usług komunikacji elektronicznej, także w kontekście dostarczania systemów transmisyjnych obejmujących urządzenia routingowe, w tym nieaktywne elementy sieci[xli], państwa członkowskie mają zapewnić swobodę dostarczania sieci i usług.[xlii] W TFUE zakazano wszelkich form dyskryminacji ze względu na narodowość[xliii]. Ewentualne ograniczenia w tym zakresie mogą być uzasadnione względami porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego lub zdrowia publicznego[xliv] oraz wymagają zgłoszenia Komisji Europejskiej. Unijna judykatura odrzuca jednak założenie, iż skuteczne powołanie się przez Państwo Członkowskie na względy bezpieczeństwa publicznego daje mu swobodę w odchodzeniu od reguł prawa unijnego[xlv]. Trybunał Sprawiedliwości UE poddaje ograniczenia swobód rynku wewnętrznego, uzasadniane względami bezpieczeństwa publicznego, drobiazgowej analizie[xlvi]. Należy tu mieć zwłaszcza na uwadze kwestie proporcjonalności oraz niedyskryminacji[xlvii].
Tego typu środki ochronne (…), mogą zostać podjęte jedynie, jeśli są oparte na tak kompletnej analizie ryzyka, jak to tylko możliwe ze względu na szczególne okoliczności danego przypadku”.[xlviii]
Środki przyjęte na zasadzie odstępstwa od prawa UE, z uwagi na ochronę bezpieczeństwa narodowego i porządku publicznego, muszą być proporcjonalne do zamierzonego celu. W tym względzie Trybunał uznał, że przepis krajowy poddający sprzedaż urządzeń radiowych krajowemu systemowi homologacji jest nieproporcjonalny, zwłaszcza, gdy ten sam sprzęt został już dopuszczony w innym państwie członkowskim[xlix].
Przesłanka proporcjonalności, w kontekście stosowania ograniczeń opartych na klauzuli bezpieczeństwa publicznego, była wielokrotnie przedmiotem wyroków Trybunału Sprawiedliwości UE. Odstępstwo od podstawowej swobody przewidzianej w TFUE, przy braku harmonizacji, należy interpretować ściśle, a zakres takiego odstępstwa nie może być określany jednostronnie przez państwo członkowskie bez nadzoru ze strony instytucji Unii. Tym samym na względy te można się powołać jedynie w „obliczu rzeczywistego, aktualnego i dostatecznie poważnego zagrożenia dla jednego z podstawowych interesów społecznych”, a nie „domniemania co do zasady”.[l] Uzasadnianie ograniczeń podstawowych swobód unijnych w zakresie przepływu usług, towarów, czy też kapitału wymaga wskazania na czym polega konkretne ryzyko oraz uzasadnienia, dlaczego nie można osiągnąć zamierzonego celu w inny sposób[li]. Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE wynika także konieczność przedstawienia przez państwo jednoznacznych dowodów, że zastosowane kryteria dotyczące bezpieczeństwa publicznego, umożliwią osiągnięcie zakładanych celów oraz będą oparte na obiektywnych i możliwych do weryfikacji przesłankach.[lii] Nawet jeśli obawy o bezpieczeństwo są uzasadnione, Trybunał Sprawiedliwości poddaje je surowej ocenie proporcjonalności pod kątem wykazania, że przepisy są konieczne i stanowią najmniej restrykcyjne środki do osiągnięcia zamierzonego celu. Uznaniowość ograniczeń nakładanych przez państwo nie może wykraczać poza to, co jest konieczne do osiągnięcia wyznaczonego celu.[liii] Analogicznie, wymóg uzyskania zezwolenia na konkretną działalność, podyktowany zagrożeniem dla porządku i bezpieczeństwa publicznego, będzie uznany za niezgodny z zasadą pewności prawa w Unii Europejskiej, jeżeli dane państwo nie wskaże konkretnych okoliczności uzasadniających takie ograniczenia.[liv]
PRZYPISY
[xli] Art. 2 (1) EKŁE
[xlii] Art. Art. 12 (1) EKŁE
[xliii] Art. 18 (1) TFUE
[xliv] Art. 52 (1) TFUE
[xlv] P.Koutrakos, Public Security Exceptions and EU Free Movement Law (w: ) Exceptions from EU Free Movement Law: Derogation, Justification and Proportionality (Modern Studies in European Law), red P. Koutrakos, N. Shuibhne, P. Sypris, 2016, („by no means provides Member States with a carte blanche when they claim that necessity related to public security entails a deviation from EU law”) s. 6 https://openaccess.city.ac.uk/id/eprint/16192/ (30.09.2021 r.)
[xlvi]Ibidem, s. 5. (the Court engaged in quite a detailed examination of what the proportionality test would entail)
[xlvii] Directive 2014/53/EU dokonuje harmonizacji standardów dotyczących urządzen radiowych oraz zawiera klauzulę bezpieczeństwa w art. 40 oraz 42 zgodnie z którą wszelkie środki mające na celu zapewnienie, że wprowadzane do obrotu urządzenie radiowe nie będzie stwarzało zagrożenia (lub wycofanie go z obrotu), powinny być odpowiednie.
[xlviii] Wyrok z dnia 9 września 2003 r., C-236/01, Monsanto, EU:C:2020:792, pkt 106 i 107,
[xlix] Wyrok z dnia 20 czerwca 2002 r., połączone sprawy C-388/00 oraz C-429/00, Radiosistemi, EU:C:2002:390, pkt 45.
[l] Wyrok z dnia 20 czerwca 2020 r. Komisja Europejska przeciwko Węgrom, C-78/18, C:2020:476, pkt 90-93,
[li] Wyrok z dnia 6 października 2020 r., Komisja Europejska przeciwko Węgrom, C-66/18, EU:C:2020:792, pkt 185-186,)
[lii] Wyrok z dnia 26 marca 2009 r., Komisja Europejska przeciwko Włochom, C-326/07, C:2009:113, pkt 72,
[liii] Wyrok z dnia 4 czerwca 2002 r., Komisja Europejska przeciwko Francji, C-483/99, EU:C:2002:327, pkt 51
[liv] Wyrok z dnia 14 marca 2000 r, Association Église de Scientologie de Paris przeciwko Francji, C-54/99, EU:C:2000:124, pkt 23
